Nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej jest najczęstrzą chorobą owrzodzeniową błony śluzowej jamy ustnej. Zgodnie z objawami klinicznymi wyróżnia się trzy formy:

• drobne afty
• większe afty
• afty opryszczkowe

Najczęściej pojawiają się drobne owrzodzenia na dolnej wardze. Mają wygląd zaokrąglonych owrzodzeń pokrytych białą błoną (biało -żółte tło), otoczone rumieniową, czerwoną bardzo bolesną otoczką. Mają średnicę mniejszą niż 1 cm i są również wspólne dla dzieci. Goją się samoistnie w ciągu 10 – 15 dni.

Afty większe (o średnicy powyżej 1cm) pojawiają się częściej na błonie śluzowej warg, podniebieniu miękkim i słupkach podniebiennych. Wymagają dłuższego czasu gojenia niż formy drobne (małe) – nawet do miesiąca i ze względu na przedłużający się czas leczenia – są bardziej bolesne.

Opryszczkowe aftowe zapalenie jamy ustnej charakteryzuje się licznymi grupami małych owrzodzeń punktowych, które podczas rozwoju mogą się ze sobą łączyć. Zmiany te często są mylone z opryszczką pospolitą, która występuje tylko na zrogowaciałej błonie śluzowej podniebienia twardego, czerwieni wargowej, grzbietu języka i dziąsła, a nie na błonie śluzowej policzków, dna jamy ustnej i wewnętrznej strony warg, gdzie zamiast tego występuje zrogowaciała błona śluzowa i rozwija się owrzodzenie.

Powody powstawania aft

Aftowe zapalenie jamy ustnej od dawna jest przedmiotem badań klinicznych i eksperymentalnych, ale przyczyny ich powstawania nie są jednoznaczne. Istnieją czynniki o charakterze egzogennym (zewnętrznym w stosunku do ciała) lub endogennym (wewnętrznym w stosunku do ciała) sprzyjające jego pojawianiu.

• Urazy okazjonalne
  Gryzienie, energiczne i zbyt mocne szczotkowanie, kontakt z ostrymi przedmiotami lub żywnością, zabiegi stomatologiczne, nakłucia itp.


• Szkodliwe mikroorganizmy
  Bakterie, takie jak paciorkowce, wirusy takie jak opryszczka i grzyby (np. Candida) działają przede u osób z obniżoną odpornością, noszących protezy i aparaty ortodontyczne lub z powodu złej higieny jamy ustnej i infekcji zębów lub przyzębia.


• Czynniki genetyczne
  Choroby jamy ustnej mają tendencję do występowania, jeśli w rodzinie były wcześniejsze przypadki, zwłaszcza u bliźniąt homozygotycznych.


• Czynniki genetyczne
  Choroby jamy ustnej mają tendencję do występowania, jeśli w rodzinie były wcześniejsze przypadki, zwłaszcza u bliźniąt homozygotycznych.


• Czynniki żywieniowe
  Anemia i niskie spożycie pokarmów zawierających żelazo, cynk, kwas foliowy, witaminy z grupy B.


• Alergie
  Nietolerancja określonych produktów spożywczych, zespoły alergiczne wywołane przyjmowanymi lekami.


• Warunki psychologiczne
  Nadmierny stres związany z pracą lub nauką, lęk czy depresja.


• Palenie tytoniu
  Palacze są podatni na afty, gdyż palenie powoduje rogowacenie błony śluzowej jamy ustnej.

Afty mają tendencję do samoistnej regresji, jeśli przyczyną nie jest dokładna patologia, którą należy ustalić specjalnymi testami.

Jakie są środki zaradcze?

Afty nie są zakaźne, ani niebezpieczne; jednak ból i niekiedy długi czas gojenia mogą negatywnie wpływać na dietę i życie społeczne.